Daniel C. Hallin i Paolo Mancini wskazują trzy podstawowe wskaźniki określające poziom profesjonalizmu w dziennikarskich kulturach: autonomię podmiotów medialnych, specyficzne normy zawodowe i służbę dla interesu publicznego. Dlatego też autorzy Systemów medialnych określają poziom profesjonalizmu dziennikarskich kultur między innymi na podstawie niezależności dziennikarskiego środowiska od zewnętrznych względem ich podmiotów, które przynależą do państwowej administracji. Im większa jest ta niezależność, zarówno w definiowaniu reguł zachowań pracowników mediów, jak i przy ich kontroli, tym większy jest – według Manciniego i Hallina – poziom profesjonalizmu dziennikarskiej kultury. Według tych badaczy poziom autonomii jest ponadto jednym z kryteriów zaliczenia konkretnych systemów medialnych do jednego z trzech podstawowych modeli. W swojej książce Hallin i Mancini nie analizują jednak w ogóle systemów medialnych występujących w krajach Środkowej i Wschodniej Europy. Skoro poziom autonomii instytucji, które tworzą te systemy jest jednak niski, to na podstawie choćby tego jednego kryterium można uznać, że są one zbliżone do systemów zaliczanych przez Hallina i Manciniego do modelu śródziemnomorskiego. W nich to bowiem państwo w dalszym ciągu odgrywa najważniejszą rolę przy regulacji rynku medialnego. Artykuł poniższy za cel obiera wstępny opis stopnia autonomii w systemach medialnych występujących w wybranych krajach Środkowowschodniej Europy, głównie poprzez charakterystykę ich systemów odpowiedzialności mediów.
Słowa kluczowe: autonomia, deontologia mediów, samoregulacja mediów, system odpowiedzialności mediów, dziennikarska kultura.