Inga B. Kuźma - Badania „problematyczne” – na pograniczu antropologii religijności

Tekst odnosi się do tematyki badawczej rzadko podejmowanej na gruncie rodzimej antropologii i etnografii. Jest to zatem wprowadzenie przybliżające zagadnienie problematyczne, ponieważ można je określić jako drażliwe. Wiąże się bowiem z polityką i głównie z tych względów jest ono zaniedbane. Bardzo mocno wyrasta też z lokalnego polskiego porządku praktyk społecznych i przekonań, charakteryzujących rodzimą sferę publiczną, od czego nie jest wolna i nauka. Artykuł ukazuje wstępne rozpoznania na temat badawczego potencjału związków religijności (w klasycznym rozumieniu etnologicznym jako kultury religijnej) z polityką oraz w jaki sposób tworzy się na styku tych dwóch dyskursów i zespołów symboli – religijnego i politycznego – sfera publiczna o specjalnym statusie. Występują w niej liczne odwołania do sacrum dzięki silnej obecności symboli wyznaniowych, kapłanów, języka i gestów zarezerwowanych dla sfery religijnej. To zmienia sens przestrzeni publicznej według klasycznych ustaleń Jürgena Habermasa. Rodzaj przestrzeni publicznej, którą cechuje charakter religijno-polityczny czy też sakralno-świecki, jest mocno ograniczony pod względem deliberacyjności. Dzięki zaś uświęceniu i powiązaniu z religią i religijnością to, co polityczne – narodowe, państwowe oraz społeczne, nabywa dodatkowej mocy i właściwości niepodważalnych i absolutnych. Tekst ukazuje, na ile ciekawy może być potencjał badawczy tego typu mechanizmów.

Słowa kluczowe: antropologia religii, interdyscyplinarność, przestrzeń publiczna, przestrzeń religijno-polityczna