MAREK PALCZEWSKI: Obraz wroga w prasie łódzkiej epoki socrealizmu

Kategoria wroga pojawia się przez cały okres PRL w prasie codziennej. Zmieniają sią jedynie częstotliwość wystąpowania i kontekst historyczny, w którym to pojęcie funkcjonuje. Niniejsza praca opiera się na analizie treści artykułów, które ukazały się w styczniu 1953 roku w dwóch łódzkich gazetach: "Dzienniku Łódzkim" i w "Głosie Robotniczym" – organie prasowym Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Łodzi. Gazety te są reprezentatywne dla ówczesnego rynku prasowego. Analizowany okres wypełniony jest typowymi dla socrealistycznej rzeczywistości wydarzeniami: "bitwą o handel", "walką ze spekulantami i kułakami", ujawnianymi przez władzę "aferami szpiegowskimi" i relacjami o "knowaniach" międzynarodowego imperializmu. W charakterystykach wroga (czy też wroga klasowego) znajdujemy nacechowanie negatywne, degradacją, wyszydzanie, paszkwil, poniżanie, sarkazm i ironię. Wróg zostaje odhumanizowany za pomocą środków językowych, aksjologicznych i psycho-socjotechnicznych. Przedstawiona w omawianych artykułach koncepcja wroga, zagrażającego państwu i społeczeństwu, mieściła się w spiskowej wizji świata. Prowadziła ona do izolacji Polski od Zachodu i dezintegracji społeczeństwa, a w swojej najbardziej tragicznej formie do procesów politycznych i śmierci niewinnych ludzi.